De goedkoopste teak tuinmeubelen

Houten tuinmeubilair bestaat al sinds het begin van het gebruik van tuinmeubelen en is nog altijd een van de meest populaire soorten. Veel mensen vinden de natuurlijke uitstraling van een teak tuinset erg mooi en de vaak prachtige zilvergrijze kleur die deze in de loop der jaren ontwikkeld. Teakhout is bovendien duurzaam, robuust en onderhoudsvriendelijk. Een teakhouten tuinset kan wel een generatie mee mits deze goed wordt onderhouden.
Hardhout is echter niet goedkoop en met name het populaire teakhout kan redelijk prijzig zijn gezien de populariteit van dit materiaal. Is het echter mogelijk om goedkoper teak te vinden van goede kwaliteit en waar kun je nu eigenlijk de goedkoopste teak tuinmeubelen krijgen?

In dit artikel geven we je een overzicht van de eigenschappen van teakhout, en wat deze houtsoort nu zo populair maakt. Daarnaast leggen we uit wat de mogelijkheden zijn om aan betaalbare tuinmeubelen van teak te komen.

Tropisch hardhout

Meestal wordt bij hardhout direct aan tropisch hardhout gedacht, omdat van oorsprong een groot deel van het hardhout in de wereld afkomstig is uit de tropische regenwouden van Zuidoost-Azië, uit landen als Indonesië, Thailand, Birma en India. Tegenwoordig echter komt steeds meer hardhout uit teakplantages in landen als Costa Rica en Brazilië en ook Indonesië.

Aangezien een teakboom er normaal gesproken zo’n tachtig tot negentig jaar over doet voordat deze volgroeid is voor de houtwinning, duurt het vele jaren voordat alle gekapte bomen weer zijn hersteld. Het is dan ook van belang dat het hout dat wordt gebruikt duurzaam is geproduceerd. Doordat er decennialang overmatig en illegaal werd gekapt, is teak schaars geworden en is het daarmee ook een van de duurdere houtsoorten. Er zijn echter wel meer betaalbare varianten te vinden en er zijn ook goedkope teak tuinmeubelen te krijgen.

Verschil tussen hardhout en zachthout

De termen hardhout en zachthout wekken in eerste instantie de indruk dat deze met de hardheid of structuur van het hout te maken hebben, maar eigenlijk heeft het daar niets mee te maken.

Alhoewel de meeste hardhoutsoorten harder zijn dan de meeste soorten zachthout is hardhout niet per definitie hard en zachthout ook niet zacht. Er zijn hierbij namelijk ook uitzonderingen. De termen hardhout en zachthout verwijzen oorspronkelijk naar zaden van de bomen, de manier waarop de bomen zich voortplanten via de zaden. Over het algemeen is hardhout afkomstig van loofbomen, die bedektzadigen zijn, dat wil zeggen dat deze worden beschermd door een vrucht. Denk aan zaden van bijvoorbeeld fruitbomen als de appel, perzik of kers en notenbomen. Zachthout komt van naaldbomen, die naaktzadig zijn, dat willen zeggen dat de zaden niet beschermd worden door een omhulsel.

Andere hardhoutsoorten die je veel tegenkomt in tuinmeubilair zijn eiken, acacia en Robinia. Behalve hardhout worden er ook zachthoutsoorten gebruikt voor het produceren van houten tuinmeubelen. Twee veel voorkomende soorten zachthout zijn grenen en vuren. Steigerhout is eveneens vurenhout, maar dan een variant die wordt gerecycled na gebruik in bouwsteigers. Doordat naaldbomen over het algemeen sneller groeien dan loofbomen is zachthout meestal een stuk voordeliger in het gebruik. Het is echter ook vaak minder duurzaam dan hardhout.

Duurzaamheid

Door het unieke karakter van teak, waardoor het een vrij vettige houtsoort is door zijn eigen oliegehalte, is teak zeer goed bestand tegen weersinvloeden en kan het heel goed voor buitengebruik worden toegepast. Het is een zeer duurzame, zeer degelijke houtsoort, die van oorsprong afkomstig is uit de tropische regenwoudgebieden van Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika, zoals uit landen als Indonesië, Maleisië, India en Sri Lanka. Het hout is echter overmatig veel gewonnen in de afgelopen eeuw, waardoor deze houtsoort uitgeput en schaars is geworden. Als je beseft dat een boom waaruit het teak wordt gewonnen er normaal gesproken tachtig tot negentig jaar voor nodig heeft voordat deze kan worden gekapt voor de houtwinning, dan kun je je voorstellen dat het lang duurt voordat de gebruikte bomen weer zijn hersteld, tenzij de bossen dus duurzaam worden beheerd . Hierbij worden gekapte bomen ook weer teruggeplant, zodat deze zich in de loop van de tijd kunnen herstellen. Door jarenlang overmatige kap en onethische en illegale winning van deze zeer populaire houtsoort, is teak een van de meest kostbare houtsoorten geworden.

Sinds het in 2013 door de EU werd verboden om illegaal hout de EU binnen te voeren dienen fabrikanten aan strikte regelgeving te voldoen en zijn er diverse keurmerken in het leven geroepen om de herkomst van hardhoutsoorten vast te leggen. Zo zijn er ook meerdere keurmerken of labels voor duurzaam geproduceerd hout, waaraan je de herkomst van het hout kunt herkennen en zeker weet dat je een volkomen legaal en ethisch verantwoord product aanschaft. Het bekendste keurmerk dat wordt gebruikt is het FSC-keurmerk, dat aangeeft dat een hout- of papierproduct onafhankelijk is geproduceerd in een FSC-goedgekeurd bos. Het zegt niet zoveel over de kwaliteit van het hout, maar geeft puur de herkomst van het gebruikte hout aan. Je ziet dit keurmerk bijvoorbeeld ook veel terug op kantoorartikelen waarin papier of hout is verwerkt, zoals printpapier of kleurpotloden. Daarnaast wordt het dus ook gebruikt op tuinmeubilair.

Bijzonderheden van teakhout

Teakhout is een houtsoort die niet kan versplinteren, waardoor het mooi egaal en glad blijft. Tuinmeubilair van teak heeft een zeer mooie uitstraling en het verkleurt zoals gezegd van nature na verloop grijs, wat een bijzonder mooie uitstraling kan geven aan je tuinmeubelen. Als je jouw teak tuinmeubelen onbehandeld hebt gekocht en graag zo snel mogelijk deze grijze verkleuring wilt hebben, dan kun je dit ook versnellen met een speciale greywash die je op het hout kunt aanbrengen. En zoals vermeld kan je het teak ook behandelen met speciale teakolie, waarmee de verkleuring wordt tegengegaan, mocht je de voorkeur geven aan de natuurlijke bruine kleur .

Van nature bevat teak veel olie, waardoor het wat vettig aanvoelt en niet snel kan uitdrogen. Het wordt daarom ook veelvuldig gebruikt in de bouw en voor buitengebruik. Door het hoge oliegehalte hoef je een tuintafel teak ook niet te lakken, tenzij je dus de vergrijzing van de kleur wilt tegengaan. Waar veel houtsoorten roest of corrosie kunnen veroorzaken als ze worden samengevoegd, is dit bij teak niet het geval. Je ziet dan ook in veel modellen tuintafels of stoelframes van metaal in combinatie met een tafelblad of stoelzitting en leuning van teakhout.

De vezels van teakhout hebben de eigenschap onder invloed van vocht rechtop te gaan staan. Teakhout werd dan ook vroeger veel in de scheepsbouw gebruikt voor het dek van een schip, aangezien de rechtopstaande vezels ervoor zorgden dat het teakhout stroef werd, waardoor de bemanningsleden op dit natte hout niet zo gemakkelijk uitgleden. Tegenwoordig zie je het ook nog wel gebruikt worden op schepen maar dan meer op luxe jachten vanwege de duurzaamheid van het materiaal en daarmee de luxe uitstraling ervan.

Alternatieve hardhoutsoorten

Aangezien teak een schaarse houtsoort is, zie je behalve teak steeds meer andere hardhoutsoorten, zoals bijvoorbeeld eucalyptus, merbau of acacia, maar ook de Europese eiken en berken, die een vergelijkbare hardheid en duurzaamheid hebben maar een andere uitstraling.

Als je echter toch graag teak wilt maar een meer betaalbare optie zoekt, zijn er voor de goedkoopste teak tuinmeubelen verschillende mogelijkheden.

Goedkoop koloniaal teakhout

Door overmatig gebruik van teakhout over vele decennia’s zijn er grote delen van het regenwoud verdwenen en daarmee veel van de oudere bomen. Door de aanhoudend hoge vraag naar kwalitatief hoogwaardig teakhout wordt er tegenwoordig teak gekweekt in plantages op verschillende continenten, waardoor het aanbod aanzienlijk is toegenomen. Hierdoor is het dan ook mogelijk om goedkope teak tuinmeubelen te krijgen.

Goedkoper teakhout is afkomstig van plantages in plaats vanuit de tropische regenwouden van Zuidoost-Azië, waardoor de kwaliteit anders is. Voor goedkope teak tuinmeubelen wordt veelal zogenaamd koloniaal teak gebruikt, dat wil zeggen teak dat afkomstig is van jonge bomen in plantages. Waar hoogwaardige teak afkomstig is van bomen van 80 tot 90 worden bomen op plantages vaak al vanaf zo’n 25 jaar oud gekapt. Aangezien teakbomen in de eerste 25 jaar een stuk sneller en grilliger groeien dan in de jaren daarna, zul je in dit hout veel bredere jaarringen zien (meer ruimte tussen de ringen) en meer noesten van takken. Het hout is ook een stuk zachter dan hoogwaardige teak en daarmee ook een stuk minder duurzaam.

Gerecycled teak

Nieuw teakhout is tegenwoordig moeilijker te krijgen dan tien jaar geleden. Veel teakhout wordt echter door consumenten al afgedaan als versleten, voordat het eigenlijk echt op is. Zo kunnen bijvoorbeeld teakhouten planken van een steiger of vlonder die slechts een paar jaar zijn gebruikt in een tuin nog prima opnieuw worden gebruikt. Teak kan bij goed onderhoud zeker twintig jaar of langer mee. Veel ‘afgedankt’ teak van bijvoorbeeld leegstaande woningen en ook bijvoorbeeld uit de scheepvaart, kan daarom nog prima opnieuw worden gebruikt en tuinmeubelen zijn slechts een van de mogelijke toepassingen voor dit gerecyclede materiaal. Bij tuinmeubelen geproduceerd van hergebruikte teak kan de prijs dan ook een stuk lager worden gehouden, aangezien er geen kostbaar nieuw materiaal hoeft te worden gewonnen en ingevoerd.

Teakstunters

Steeds meer winkels springen in op de populariteit van teak en willen hun graantje meepikken in de trend door goedkope teak tuinmeubelen aan te bieden. Je vindt in Nederland en België tegenwoordig dan ook zogenaamde teakstunters, waar voor zeer lage prijzen teak tuinmeubelen worden verkocht. Het gaat hierbij dus vaak om koloniaal teak afkomstig van jonge bomen, waardoor de kwaliteit van het hout een stuk minder hoog is dan van volwaardig teak afkomstig uit de tropen.

Winkelketens als Xenos, Hema en Blokker en vergelijkbare woonwinkelformules bieden eveneens regelmatig goedkope teak tuinmeubelen aan. De lage prijs is hier voor veel klanten de doorslaggevende factor, maar besef dat je er niet altijd de kwaliteit voor terugkrijgt die je van tevoren wellicht had verwacht. Dit wil niet zeggen dat het hout per definitie slechter is, maar je zult er mogelijk sneller oneffenheden in zien, zeker bij tuinmeubilair dat het hele jaar door buiten staat en bloot wordt gesteld aan temperatuurschommelingen, vochtige omstandigheden en vorst. Indien je de keuze maakt om voor de goedkoopste teak tuinmeubelen te gaan dan is het belangrijk deze goed te onderhouden, zodat ze langer mooi blijven.

Onderhoud van teak tuinmeubelen

In principe hoef je teak tuinmeubelen niet te behandelen of te lakken. Teakhout heeft van nature een hoog oliegehalte, wat het hout beschermt tegen de verschillende weersinvloeden in ons klimaat. Het hout is door de vettige structuur voldoende beschermd tegen het weer, maar zal wel onder inwerking van het zonlicht naar verloop van tijd verkleuren naar zilvergrijs, wat juist erg mooi kan zijn. Deze verkleuring kun je wel tegengaan door het hout te behandelen met een speciale teakolie, waarmee de natuurlijke houtskleur langer wordt behouden.

Om het schoon te houden zijn er speciale teakreinigers in de handel, maar over het algemeen kun je het hout met lauw water en een sopje van groene zeep en soda afnemen, wat allebei natuurlijke producten zijn die biologisch afbreekbaar zijn. Eventueel kun je daarbij een zachte of harde borstel gebruiken om het hout schoon te maken. Gebruik nooit agressieve reinigingsmiddelen of hogedrukspuiten, aangezien deze het hout kunnen beschadigen.

Teak is een zeer degelijke en duurzame houtsoort en kan lang meegaan. Een teakhouten tafelblad kan wel 25 jaar of langer meegaan. Door het hoge oliegehalte dat het hout van zichzelf heeft kan het niet snel uitdrogen. Het wordt daarom ook veelvuldig gebruikt in de scheepvaart en voor buitengebruik. Om het te kunnen verlijmen dient het wel eerst ontvet te worden.

Verschillende kwaliteiten teak

Om de goedkoopste teak tuinmeubelen te kunnen verkopen zullen verkopers ergens op dienen te besparen en vaak zal dit op de kwaliteit van het materiaal zijn dan wel op de afwerking van de meubelen. Let dan ook goed op de prijs-kwaliteitverhouding van het hout en de afwerking en houd er rekening mee dat goedkope teak tuinmeubelen mogelijk niet zo lang zullen meegaan als de teak tuinmeubelen gemaakt van hoogwaardig en tropisch teakhout, die tegen een veel hogere prijs worden aangeboden.

Er zijn dan ook verschillende kwaliteitsklassen in teakhout. Deze worden normaal gesproken onderscheiden in de volgende drie kwaliteitsklassen:

Klasse A teak

Klasse A Teak is de hoogste kwaliteit teakhout die op de markt verkrijgbaar is. Dit hoogwaardige hout is afkomstig uit het binnenste gedeelte van de volwassen boomstammen, wat ook wel het kernhout wordt genoemd.
Je kunt dit hout zowel herkennen door het aan te raken (het voelt vettig aan en heeft een glanzend oppervlak) als aan de egale goudbruine kleur van het hout. Klasse A teak is de duurste soort teak, aangezien het slechts 20% van de totale hoeveelheid hout in een boomstam uitmaakt.

Klasse B teak

Klasse B is afkomstig van de buitenste laag van het kernhout, die ongeveer 25-33% van de totale boomstam uitmaakt. Je herkent dit hout aan de wat lichtere kleur, meer onregelmatige nerf en bevat veel minder natuurlijke olie. Hierdoor is het niet bestand tegen de weersomstandigheden buiten zonder het hout te behandelen en beschermen. Tuinmeubelen gemaakt van deze klasse teak zullen dan ook een stuk minder lang meegaan.

Klasse C teak

Met klasse C teak wordt teak bedoeld dat afkomstig is van de buitenste lagen van een boomstam, ook wel het spinthout genoemd. Dit betreft het teak van de laagste kwaliteit. Het bevat vrijwel geen natuurlijke oliën, waardoor dit gedeelte van het hout een onregelmatige kleur en nerf heeft en snel kan beschadigen. Dit hout is erg zacht en heeft in feite niets gemeen met de hoogste kwaliteit klasse A. Hiermee is het ook niet geschikt voor gebruik in tuinmeubilair. Het is dan ook een goedkope soort teak, maar heeft zelfs met periodieke behandeling een beperkte levensduur.

Prijs-kwaliteitverhouding

Het is dan ook belangrijk bij het aanschaffen van de goedkoopste teak tuinmeubelen wel rekening te houden met de prijs-kwaliteitsverhouding. Anders kan goedkoop namelijk duurkoop worden. Je wilt immers niet dat je nieuwe teak tuinmeubelen al na een seizoen buiten beschadigd en aangetast zijn door schimmel of houtrot. Het verschil tussen de diverse klassen teak is echter soms moeilijk te zien, aangezien er soms gebruik wordt gemaakt van een chemische behandeling om het goedkope teak donkerder te maken, waardoor het meer op klasse A teak lijkt. Het beste is dan ook om altijd van betrouwbare winkels en leveranciers te kopen, zodat je zeker weet dat je een hoogwaardig product aanschaft, ook als het laaggeprijsd is.