De leukste manden voor in de tuin

Een mand is een gevlochten gebruiksvoorwerp dat al eeuwenlang door de mens wordt gebruikt om dingen in te dragen of om iets in te doen, en die soms zijn uitgevoerd met oren of een hengsel. De oude Egyptenaren gebruikten al manden om hun gebakken broden in te doen en de Mesopotamiërs geloofden zelfs dat manden aan de basis stonden van het ontstaan van de aarde en de kinderen van de goden waren. Kortom, manden bestaan al sinds mensheugenis en niemand weet exact waar deze precies zijn ontstaan.

Manden worden van oudsher al met de hand gevlochten en zijn daarmee een ambachtelijk product. Normaal gesproken is een mand open aan de bovenkant, maar er zijn ook manden met een deksel.

Manden werden oorspronkelijk van verschillende natuurlijke materialen gemaakt als stro, wilgentenen, gras, rotan, en pitriet.

Manden werden vroeger veel gebruikt door kooplieden om hun koopwaren in aan te bieden op de markt of op straat. Tegenwoordig zie je dit nog steeds wel op die manier gebruikt worden, maar hebben de manden steeds meer een decoratieve functie om die traditionele ambachtelijke indruk te wekken en zie je ze bijvoorbeeld nog veel bij bakkers of op versmarkten. Door het gebruik van de manden krijg je de indruk van een ambachtelijk bereid product met lange historie. Daarnaast worden manden heel veel gebruikt als verpakkingsmateriaal of etalagemateriaal in winkels om producten in op display te leggen. In die zin heeft het nog steeds zijn oorspronkelijke functie behouden van kooplui met manden op de rug. Als verpakkingsmateriaal zien we manden bijvoorbeeld vaak in kerstpakketten of relatiegeschenken, aangezien een mand gevuld met artikelen er gewoonweg indrukwekkend en aantrekkelijk uitzien om te ontvangen.

Alhoewel manden oorspronkelijk echt gebruiksartikelen waren, worden ze tegenwoordig steeds meer als huishoudaccessoires gebruikt voor zowel binnen- als buitengebruik. Een mand is immers een mooi omhulsel om een plant of bloemen in te zetten. Manden kunnen je terras echt aankleden en sfeer creëren en ze zijn in vrijwel alle kleuren en maten verkrijgbaar.

Daarmee is het aanbod in manden voor in de tuin steeds diverser geworden en vind je in vrijwel elk land een rijke variatie aan manden voor zowel binnenshuis als buiten in de tuin. We zullen in de tekst hieronder een aantal van de leukste manden voor in de tuin bekijken en zien welke soorten er onder meer verkrijgbaar zijn. Let wel dat dit slechts een greep is uit het aanbod en dat niet alle manden duidelijk te classificeren zijn aangezien de designs zoveel uiteenlopen.

Materialen voor manden

Manden worden nog vrijwel altijd met de hand gevlochten, traditioneel van natuurlijke materialen, maar tegenwoordig worden hier ook synthetische materialen of kunststoffen voor gebruikt.

Een van de meest traditionele materialen waarvan manden worden gemaakt is van wilgentenen. Dit zijn de twijgen of waterloten van wilgen. Wanneer wilgen worden geknot om er een knotwilg van te maken, ontstaan deze waterloten automatisch. De twijgen zijn zeer elastisch en sterk en daarmee zijn ze uitstekend geschikt om in vlechtwerk te gebruiken. Ze kunnen echter ook in de grond worden gestoken en met de juiste verzorging uitgroeien tot een nieuwe wilg.

Rotan is een ander materiaal waarmee manden worden gevlochten. Rotan is een natuurlijk materiaal dat afkomstig is van de tropische rattanplant, een klimplant uit het regenwoud, die door zijn combinatie van kracht en flexibiliteit zeer goed kan worden gebruikt voor het vlechten van manden. Het wordt ook gebruikt voor het maken van meubilair. Het is zeer sterk en buigzaam, maar heeft als nadeel dat het in onbeschermde vorm minder goed bestand is tegen vocht en vorst en daarmee niet zo heel goed langdurig buiten kan blijven staan. Rotan wordt echter wel vaak door fabrikanten voorzien van een soort blanke laklaag waarmee het langer is beschermd tegen vocht en temperatuurverschillen. Je kunt rotan tuinartikelen langer goedhouden als je ze onder een afdakje plaatst uit de regen en het directe zonlicht.

Manden die als rieten manden worden bestempeld zijn meestal gemaakt van het materiaal pitriet. Echt riet is namelijk een waterplant die helemaal niet geschikt is voor buitengebruikt Pitriet is eveneens afkomstig uit de rotanstengel, maar dan alleen de binnenkant van de stengel. Pitriet is nog minder goed bestand tegen vocht dan de hele rotanstengel en is daarom eigenlijk alleen geschikt voor gebruik binnenshuis. Een mand van pitriet kun je dus beter alleen binnenshuis laten staan, aangezien het buiten snel zal worden aangetast en verweren.

Andere natuurlijke materialen waarvan manden werden gemaakt zijn stro, gras en houtspanen. Tegenwoordig wordt er steeds meer gebruik gemaakt van het kunststof PE rattan, of polyethyleen, een kunststof variant van de natuurlijke rotan, voor het maken van manden voor in de tuin. Dit materiaal wordt ook wel wicker genoemd, naar de Engelse benaming voor het vlechtwerk. Eigenlijk is deze naam dus niet de naam van het materiaal maar voor de productiewijze door middel van vlechten. In de praktijk zie je in plaats van PE rattan dat fabrikanten in advertenties vaak het woord rotan gebruiken, terwijl het dus van synthetisch materiaal is gemaakt en niet van natuurlijke rotan. Om te weten of het om natuurlijke rotan of PE rattan gaat zal je dus altijd de product omschrijving dienen te lezen, waarin de fabrikant dient aan te geven waarvan het product is gemaakt.

Wicker is een synthetisch materiaal dat in verschillende diktes kan worden geproduceerd en daarmee ook het uiterlijk van rotan kan hebben. Wicker is in tegenstelling tot natuurlijke rotan veel beter bestand tegen het weer en een wicker mand kan het hele jaar buiten blijven staan.

Aardappelmanden

Deze grote en stevige manden met kleine oren, die van de bovenkant naar de onderkant enigszins taps toelopen, danken hun ontwerp aan de oorspronkelijke manden waarin aardappels werden gedragen, en zijn nu een van de meest populaire soorten manden voor gebruik in de tuin. Het zijn lekker grote manden en ze zijn zeer solide. Ze zijn normaal gesproken voorzien van een plastic voering, waarmee je ze ook binnenshuis kunt gebruiken aangezien ze waterdicht zijn. Als je ze buiten op je terras gebruikt moet je er alleen voor zorgen dat je na een zware regenbui zelf het overtollige regenwater uit de mand gooit.

Hangende manden

Manden zijn ook ideaal om als plantenbak te gebruiken aan een schutting of kale muur in de tuin. Er zijn mooie hangmanden verkrijgbaar met een vlakke achterkant die je aan een wand kunt bevestigen en vullen met mooie bloemen of een potplant voor een decoratief element aan je muur of schutting. Het voordeel van een hangmand is dat kleine kinderen of huisdieren er ook niet bij kunnen komen, als je bijvoorbeeld kattenkruid of andere planten wilt potten die je liever uit de buurt van je kinderen of katten wilt houden. Bovendien zijn hangende manden verkrijgbaar in vele formaten, waarmee je er een enkele plant in kunt zetten, maar ook modellen die je over de hele breedte van je schutting kunt hangen voor meerdere planten.

Er zijn ook mooie ovaalvormige hangmanden verkrijgbaar in klein of groot formaat die je aan kettingen kunt ophangen aan een overkapping of een pergola. Deze zijn verkrijgbaar van klein tot zeer groot formaat, waarin je meerdere grote potplanten kunt zetten.

Plantenpot

Erg leuke manden zijn ook de manden die je als plantenpot kunt gebruiken. Deze hebben meestal een bolvorm. Ze zijn met name erg mooi om kleinere bloemensoorten in te zetten, maar een mooie groene plant staat ook leuk op je terras. Deze veelal grote manden zijn eveneens voorzien van een plastic binnenvoering, zodat je ze ook binnenshuis zou kunnen gebruiken. Mocht je ze alleen voor buiten gebruiken, dan dien je er even aan te denken wanneer het hard heeft geregend dat er water onderin de plantenpot kan zijn blijven staan wat je eruit dient te gooien. Bij harde regen kun je ze eventueel daarom even afdekken of onder een afdakje zetten.

Plantenbak

De plantenbak is een type mand dat je goed op tafel kunt zetten. Ze zijn verkrijgbaar in rechthoekige, vierkante en ronde vorm. De rechthoekige manden kun je ook mooi op een vensterbank neerzetten. Deze manden zijn meestal niet zo erg hoog, dus mooi voor bloemen of een mooie hangplant.

Deze plantenbakken zijn ook erg mooi als je ze aanschaft in aantallen van twee of drie manden en ze bij elkaar neerzet op een terras.

Vaasmand

Om het idee te creëren van een mooi bosje bloemen op je terras zijn er ook vaasvormige manden. Het zijn hoge ovaalvormige manden, net als een normale bloemenvaas. Als je hier mooie bloemen in zet, ziet het er bijzonder fleurig en kleurrijk uit. Deze vaasmand zal elk terras gelijk opvrolijken met zijn fraaie design in combinatie met de mooi gekleurde bloemen.

Deze mooi gevormde manden zijn verkrijgbaar in verschillende formaten, dus je kunt ze zowel op de tuintafel zetten als een groter model op de grond op je terras.

Rechthoekige manden op wielen

Een praktisch model mand is de rechthoekige mand op wielen. Deze grote, vrij hoge mand past zowel uitstekend op een terras alsmede op een balkon, en de mand is gemakkelijk verrijdbaar door de wieltjes. Je kunt dit model mand goed gebruiken als afscheiding van je terras, aangezien deze er met een hoge plant uitziet als een soort haag. Dit model mand is dan ook bij uitstek geschikt om er een haagplant zoals bijvoorbeeld een buxus in te zetten.

Rotan tafelschalen

Een rotan tafelschaal is een mooie schaal voor op de tuintafel, die je kunt vullen met bijvoorbeeld kleine, lage bloemetjes. Deze platte mand is bij uitstek geschikt voor lage planten of bloemen op tafel, maar je kunt hem eventueel ook als fruitschaal gebruiken en er kunstfruit opleggen voor buiten. Daarmee wordt het een mooie accessoire op de tafel, die zorgt voor een speciale aankleding van je tuinset en meer sfeer op je tuintafel.

Bloemenmanden

Een andere zeer traditionele mand is de bloemenmand. De bloemenmand heeft een kenmerkende ronde of ovale vorm met een groot hengsel midden bovenop. Door het hoge hengsel kun je de mand aan beide kanten van het hengsel goed vullen met mooie bloemen, maar hem toch eenvoudig aan het hengsel vasthouden en verplaatsen of cadeau geven aan iemand. De bloemenmand wordt veel gebruikt in bloemstukken voor speciale gelegenheden en is verkrijgbaar in uiteenlopende formaten en kleuren, maar heeft doorgaans dus dat typische hoge hengsel er bovenop.

Ook de bloemenmanden zijn erg mooi als je er twee van naast elkaar neerzet op je terras met verschillende soorten bloemen erin.

Rotan accessoires

Behalve de vele soorten manden van rotan en wicker worden er ook mooie tuinaccessoires van dezelfde materialen gemaakt met deze vlechtwerktechniek.

Rotan kransen zijn erg bekend rondom de feestdagen en zie je vaak bij tuincentra verschijnen met de kerstcollectie. Een rotan krans hoeft echter niet alleen met Kerst te worden gebruikt, maar kun je heel goed het hele jaar door in je tuin gebruiken. Een mooi ornament om aan je deur of aan een schutting te hangen voor die rustieke landelijke sfeer in je tuin.

Rotan placemats zijn ook een mooie accessoire voor buiten op de tuintafel. Voor een uitgebreid diner met familie staan deze met name op een grote houten tuintafel erg fraai en kunnen ze als decoratief element worden gebruikt om bijvoorbeeld als onderzetter te gebruiken voor een plant of lantaarn, of functioneel om daadwerkelijk het servies op te zetten tijdens het eten. Hiermee maak je een diner buiten aan tafel extra bijzonder met een mooi opgedekte tafel.

Hoe moet ik mijn tuinmanden onderhouden?

Aangezien je in de meeste gevallen een wicker oftewel PE rattan mand zult hebben in de tuin, is het materiaal uitstekend bestand tegen de diverse weersomstandigheden in ons land. Wicker is een onderhoudsvriendelijk materiaal, dus het volstaat om het af en toe met een doekje af te nemen. Het materiaal kan ook zonder problemen nat worden, dus je kunt de manden ook even met de tuinslang afsproeien en dan met een zachte doek afnemen om vuil te verwijderen wat tussen het vlechtwerk is gekomen.

Als je echter natuurlijke rotan manden hebt dan kan het zijn dat insecten zich na verloop van tijd tussen het vlechtwerk van de rotan nestelen. Met name spinnetjes en bepaalde torren vinden het prettig zich hier in te nestelen. Er zijn torretjes die zich in het materiaal ingraven en eitjes leggen, dus het is zaak om regelmatig het materiaal te controleren en schoon te maken met een zachte doek met een mild schoonmaakmiddel in lauwwarm water.
Wanneer je merkt dat de laklaag van jouw rotan mand is aangetast, dan kun je deze zelf eventueel opnieuw aanbrengen. Hiervoor dien je de mand eerst goed schoon te maken en volledig te laten drogen. Vervolgens kun je een blanke buitenlak of bootlak aanbrengen met de kwast.

Er wordt vaak beweerd dat je rotan voor buiten nat dient te houden om te voorkomen dat het materiaal uitdroogt en gemakkelijk gaat barsten, maar dit is niet het geval. Rotan manden (en accessoires) hoef je ook niet nat te houden. Het materiaal zal niet zo maar uitdrogen door de zon, maar blijft goed zolang de laklaag van de mand intact is.
Kortom, ook natuurlijke rotan manden kun je prima buiten gebruiken en ze zullen in principe in goede staat blijven zolang de laklaag nog intact is. Mocht deze echter na verloop van tijd verslijten, dan kun je de mand van een nieuwe laklaag voorzien of het materiaal verven, waarmee je het eveneens beschermd tegen vocht en zonlicht.