{!!% include 'snippets/cta.rain' %!!}
0
0

4 januari 2021

Een tuin op het oosten

Elke tuin heeft zonlicht nodig. Planten hebben zonlicht nodig voor de fotosynthese, waarbij ze koolstofdioxide omzetten in koolhydraten. Alhoewel er veel planten zijn die het ook goed doen in een schaduwrijke tuin, hebben alle planten zonlicht nodig om te kunnen groeien en groeien ze naar het licht toe. De ligging van je tuin ten opzichte van de zon bepaalt op welke momenten van de dag je zonlicht in je tuin zult kunnen hebben en bij de aanschaf van een woning wordt de ligging van de tuin ten opzichte van de zon vaak zelfs als een van de doorslaggevende factoren meegewogen in de eindbeslissing.

Misschien heb je anderen wel eens horen zeggen dat je het beste voor een tuin op het zuiden kunt kiezen, omdat je daarbij de hele dag zon in je tuin hebt. Maar wat maakt de ligging van een tuin nou zo belangrijk en waarom zou een tuin op het zuiden nou zoveel beter zijn dan eentje die juist richting het noorden, oosten of westen ligt? Of heeft elke tuin zo zijn voor- en nadelen en kun je het ontwerp en de indeling van je tuin gewoon aanpassen op de specifieke ligging van de tuin?  

De ligging van je tuin is meestal een vaststaand gegeven en kun je niet veranderen. Zodra je een woning koopt zal de tuin er immers vaak al bij gepland zijn. Als je woning ook over ruimte beschikt om aan de voorkant een (kleine) tuin te creëren, dan zal deze uiteraard de tegenovergestelde richting hebben van je achtertuin, dus daarmee mogelijk gunstiger ligt ten opzichte van de zon. Als bijvoorbeeld je achtertuin richting het oosten ligt, dan heeft je voortuin juist een westelijke ligging. Daarmee zal je aan beide kanten op een deel van de dag zonlicht hebben. Hoe je tuin ligt ten opzichte van de zon bepaalt echter in belangrijke mate hoe je jouw tuin kunt inrichten.

De meeste woningen beschikken over een tuin die achter de woning ligt. Daarnaast is er vaak ook nog een kleine voortuin beschikbaar, maar deze zijn voor de meeste woningen in Nederland niet zo heel erg groot. Met name bij rijtjeswoningen grenzen de voortuinen meestal aan de openbare weg of straatkant en wordt het grootste gedeelte van de ruimte hier ingenomen door een parkeerplaats voor de auto.

Alleen bij vrijstaande woningen en villa’s is er doorgaans een grotere voortuin beschikbaar en vaak zelfs naast het huis ruimte om de tuin ook door te trekken van de achterkant naar de voorkant van de woning, zodat je optimaal gebruik kunt maken van de positie van de zon op welk moment van de dag dan ook.

Als je woning beschikt over een achtertuin die op het oosten ligt, dan zal je tuin in de ochtend volop genieten van veel zon, maar zal je tuin ’s middags en ’s avonds juist grotendeels in de schaduw komen te liggen. In dit artikel bekijken we specifiek wat de voor- en nadelen zijn van een tuin op het oosten.

Ligging van je tuin vaststellen

Als je met je rug naar je woning toe gaat staan en je tuin inkijkt en bekijkt waar de zon opkomt en ondergaat, dan weet je in welke richting je tuin ongeveer ligt. De zon komt immers op in het oosten en gaat weer onder in het westen. Uiteraard kun je ook gebruik maken van een kompas om het exacter vast te stellen. Tegenwoordig zijn er apps te krijgen voor Android smartphone of is een kompas op bijvoorbeeld iPhones al standaard geïnstalleerd, dus daarmee kun je dit eenvoudig zelf uitvinden.

Zoals hierboven aangegeven verandert deze baan met de seizoenen en zal de zon in de winter een lagere en kortere baan langs het firmament maken, terwijl deze baan gedurende de zomer langer is en daarmee voor meer zonuren zorgt op het noordelijk halfrond.

Meestal zal de richting van je tuin echter een combinatie zijn van noord of zuid met oost of west en zal je tuin nooit exact op een windrichting liggen, maar bijvoorbeeld op het noordoosten of zuidwesten. De ligging van je tuin ten opzichte van de zon bepaalt in belangrijke mate hoeveel zoninval je in je tuin zult hebben. Zo weet je ook ongeveer op welke momenten van de dag je zonlicht of schaduw op je terras zult hebben. Hier kun je vervolgens rekening mee houden bij het indelen en ontwerpen van je tuin en waar je het beste het terras in je tuin kunt aanleggen en waar je schaduwrijke plekken dient te creëren.

Volop zon in de ochtend

Wanneer jouw tuin richting het oosten is gelegen zal de zon opkomen boven je tuin en zal je in de ochtend volop zon hebben in je tuin. Met een tuin op het oosten zal je vooral op een terras tegen je woning aan ’s morgens heerlijk kunnen genieten van de vroege zonnestralen terwijl je geniet van je eerste kop koffie van de dag of een lekker ontbijtje. Het voordeel is dat het dan nog niet zo warm is, maar je toch volop zon in je tuin hebt.

Schaduwrijke tuin in de middag

Na een zonnige en mogelijk warme ochtend zal de zon tegen het einde van de ochtend boven je huis staan en dan langzaam richting de voorkant van je woning draaien, dus in de middag zal je op hetzelfde terras in de schaduw zitten en zal het hier vrij koel blijven. Dat is prettig op de echt warme zomerdagen, aangezien je hier dan zelfs zonder zonnescherm lekker koel kunt zitten. Maar als je daarentegen wilt genieten van die middagzon, dan zal je helemaal achterin je tuin wellicht nog net wat zon kunnen hebben, mits je tuin diep genoeg is. In de namiddag en vroeg op de avond zal de zon zich ook achterin je tuin niet meer laten zien en kun je alleen nog in je voortuin eventueel nagenieten van een heerlijke zomeravond in de zon.

Daarbij zal in de middag de zon aan de voorkant van je woning staan. Alhoewel de meeste woningen slechts een kleine voortuin hebben, omdat de meeste ruimte hier doorgaans wordt ingenomen door de parkeerplaats voor de auto of door een schuur of berging, is het vaak wel mogelijk om hier een klein terras te creëren, zodat je toch nog van de middagzon kunt profiteren indien je achterin je achtertuin niet voldoende zon krijgt in de namiddag. Je kunt hier een kleine tuinset of bistroset neerzetten, zodat je hier ’s middags of ’s avonds nog lekker wat kunt eten of drinken.

Een tuin op andere richtingen

Bij een tuin op het westen is het omgekeerde het geval van een tuin op het oosten en zal je in de ochtend veel schaduw en weinig zon in je tuin hebben, terwijl de zon juist in de middag en avond heerlijk op je tuin schijnt. Deze tuin is ideaal voor de langere zomeravonden, alhoewel het natuurlijk behoorlijk warm kan worden. Om toch ook ’s middags comfortabel in deze tuin te kunnen zitten kan je met beplanting of bomen zorgen voor een schaduwrijk gedeelte waar je je terras aanlegt, zodat je toch voor verkoeling kunt zorgen.

Wanneer jouw tuin op het noorden ligt zal je doorgaans weinig zonlicht in je tuin hebben. In de winter zal de zon laag staan en alleen aan de voorkant van je huis schijnen, waardoor je tuin donker en schaduwrijk blijft. ’s Winters zal het dan ook koud in de tuin zijn. Mogelijk zal je achterin de tuin wel nog net wat zon hebben, dus je zou in dit geval een terras achterin je tuin kunnen plannen. In de zomer heb je in deze tuin wel zon, maar ook voldoende schaduw voor verkoeling. Je zult voor planten dienen te kiezen die van schaduw houden.

Een tuin op het zuiden zal doorgaans over de hele dag zonlicht ontvangen en is daarmee een lichte tuin. Hierdoor zijn er van nature weinig schaduwplekken, maar deze kun je uiteraard zelf creëren door beplanting en indeling van je tuin. Deze tuin is ideaal voor de langere zomeravonden, alhoewel het overdag behoorlijk warm kan worden. Om toch ook ’s middags comfortabel in deze tuin te kunnen zitten kan je met beplanting of bomen zorgen voor een schaduwrijke gedeelte waar je je terras aanlegt, zodat je toch voor verkoeling kunt zorgen. Afhankelijk van de indeling van je tuin en of je wel of geen hoge hagen hebt geplaatst, zal je weinig schaduw in je tuin hebben.

Een gazon op het oosten

Met een tuin op het oosten kun je heel goed een gazon in de tuin hebben, aangezien je per dag voldoende zonuren in je tuin zult hebben. Bij een ligging van je gazon op het oosten zal je gazon voornamelijk ’s ochtends vrijwel geheel in de zon liggen en dien je er wel voor te zorgen dat je gras voldoende vocht krijgt om de warme ochtenden door te komen. De kans op mosvorming is met name aanwezig voor de delen van je gazon die in de middag in de schaduw liggen en langdurig vochtig blijven, dus je zult hier mogelijk wat vaker dienen te verticuteren en kalk te strooien om mos en onkruid te voorkomen in vergelijking met een gazon dat de hele dag in de zon ligt.

Het beste kun je het gazon dat richting het oosten ligt ‘s ochtends vroeg sproeien, zodat het water daarna voldoende tijd heeft om de grond in te trekken. Als je pas ’s avonds laat sproeit wanneer de zon weg is, zal de grond in het schaduwrijke deel van je tuin langdurig nat blijven.

Soorten planten in een tuin op het oosten

Aangezien je in een tuin op het oosten een groot deel van de dag zon zult hebben, maar ’s middags ook veel schaduw zult hebben, heb je in feite een ruime keuze qua planten die hiervoor geschikt zijn. Zowel planten die veel zonlicht nodig hebben als planten die het beter doen in de schaduw kun je in een tuin op het oosten een plekje geven. In de tuin op het oosten heb je met name in de ochtenden en in alle seizoenen zon, dus je kunt voor de delen van je tuin die veel zonuren krijgen kiezen voor planten die goed gedijen in de zon of halfschaduw. Hieronder noemen we een aantal planten op die goed geschikt zijn voor een tuin op het oosten.

De hortensia is een populaire plant die veel cadeau wordt gedaan op Moederdag en deze plant met zijn kenmerkende paarse of roze bloemen is perfect voor een tuin op het oosten, aangezien deze bij voorkeur zon in de ochtend heeft en ’s middags in de schaduw staat. Je kunt ze ook op pot zetten op het terras of de tuintafel.

De margriet is een populaire en zeer bekende tuinplant met mooie grote witte bloemen. Het blad blijft de hele winter groen en de bloeitijd is in juni en juli. De plant is goed bestand tegen korte droge perioden en hij houdt van zon, dus deze doet het daarmee ook uitstekend in een tuin op het oosten.

De rode zonnehoed is een vaste plant met lichtbehaarde bladeren, die bloeit in de zomermaanden juli en augustus en daarbij normaal gesproken karmijnrode bloemen heeft. Het is een plant die een zonnige plek nodig heeft en een bodem die zo nu en dan vochtig is.

Kattenkruid wordt maximaal ongeveer 80 cm en heeft daarbij lichtblauwe bloemen. De plant doet het goed op een zonnige plek in de tuin, maar je dient wel te voorkomen dat de grond niet uitdroogt. Alhoewel hij goed bestand is tegen temperaturen onder het vriespunt, dien je deze plant te beschermen tegen hevige regen en sneeuw.

Ridderspoor is een plant die met name in de blauwe variant erg bijzonder is. Met de lange volle trossen bloemen zorgen ze voor veel kleur in een border. Ze zijn ook verkrijgbaar in roze en witte varianten en in de volle zon bloeien ze van juni tot en met augustus.

Duizendblad heeft zeer fijn vertakte blaadjes en van mei tot oktober heeft het witte of rozige bloemetjes. Er zijn varianten van duizendblad verkrijgbaar die voor de tuin worden gekweekt, maar je vindt gewone duizendblad ook veelvuldig als onkruid langs bermen en spoorwegen.

Er zijn nog vele andere soorten vaste planten en kuipplanten die je in een tuin op het oosten kunt gebruiken. Belangrijk is dat je ervoor zorgt dat je de tuin voldoende sproeit, aangezien de planten in deze tuin snel kunnen uitdrogen. Zorg er dan ook voor dat je regelmatig sproeit, zodat je planten voldoende vocht uit de bodem kunnen halen. Wanneer je een tuin op het oosten nu het beste kunt sproeien lichten we hieronder kort toe.

Het besproeien van een tuin op het oosten

Met een tuin op het oosten zal de zon met name in de ochtend in je tuin te zien zijn en zal de tuin ’s middags grotendeels in de schaduw liggen, waarbij alleen achterin je tuin mogelijk nog wat zonlicht zal reiken. Aangezien je tuin en gazon op de warme zomerdagen zelfs door de ochtendzon behoorlijk kunnen uitdrogen is het verleidelijk om al te gaan sproeien zodra de tuin in de schaduw ligt. Maar door reflectie kan de zon nog voor behoorlijk wat warmte in je tuin zorgen.

Het is daarom beter om pas tegen het einde van de middag of vroeg in de ochtend te sproeien, voordat de zon doorkomt. Hiermee voorkom je dat je tuin erg nat is in de volle zon en de bladeren kunnen verbranden, maar ook dat je tuin langdurig nat blijft en schimmels en mossen de kans krijgen zich te vormen. Daarbij is het vaak beter om twee of drie keer per week langdurig te sproeien dan elke dag maar een klein beetje. Door langduriger te sproeien zullen de wortels van de planten namelijk dieper moeten wortelen om het water te bereiken dat dieper in de bodem zit en niet afhankelijk zijn van water dat zich dicht aan de oppervlakte bevindt. Dit zorgt er dan ook voor dat de planten in je tuin betere wortelstelsels ontwikkelen en bestendiger worden tegen perioden van droogte.